మూల వేతనం (Basic Pay):
ఇది ప్రభుత్వ ఉద్యోగి జీతంలో ప్రధానమైన, స్థిర భాగం.
అలవెన్సులు (భత్యాలు) మరియు ఇతర ప్రత్యేక చెల్లింపులు ఇందులో చేరవు.
ఫండమెంటల్ రూల్స్ ప్రకారం ఒక నిర్దిష్ట పే స్కేల్‌లో ఇది నిర్ణయించబడుతుంది. ఇతర భత్యాలను లెక్కించడానికి ఇది ఆధారంగా ఉంటుంది.
వ్యక్తిగత వేతనం (Personal Pay):
ఇది ఉద్యోగికి నిర్దిష్ట వ్యక్తిగత కారణాల వల్ల లేదా వేతన సవరణ వల్ల జీతం నష్టపోకుండా ఉండేందుకు తాత్కాలికంగా మంజూరు చేసే అదనపు వేతనం.
ఇది శాశ్వత స్వభావం కలిగి ఉండదు మరియు భవిష్యత్ ఇంక్రిమెంట్లు లేదా పదోన్నతుల ద్వారా సర్దుబాటు చేయబడుతుంది.
ప్రత్యేక వేతనం (Special Pay):
ఉద్యోగికి నిర్దిష్ట కష్టతరమైన పనికి, అదనపు బాధ్యతలకు, లేదా నిర్దిష్ట హోదాలో పనిచేసినందుకు గాను మంజూరు చేసే అదనపు వేతనం.
ఉదాహరణకు, క్యాషియర్లు, రికార్డు కీపర్లు వంటి కొన్ని హోదాలకు ప్రత్యేక వేతనం ఉండవచ్చు.
కరువు భత్యం (Dearness Allowance - DA):
ద్రవ్యోల్బణం (ధరల పెరుగుదల) ప్రభావం నుండి ఉద్యోగులను రక్షించడానికి జీతంలో భాగంగా చెల్లించే భత్యం.
కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించిన కాలానుగుణంగా (సాధారణంగా సంవత్సరానికి రెండుసార్లు) దీనిని సవరిస్తారు. మూల వేతనంపై నిర్దిష్ట శాతం లెక్కించి దీనిని చెల్లిస్తారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు కూడా ఇది వర్తిస్తుంది.
ఇతర అలవెన్సులు (Other Allowances):
జీతంలో మూల వేతనం మరియు కరువు భత్యంతో పాటు అనేక ఇతర భత్యాలు ఉంటాయి. ఇవి ఉద్యోగి పని చేసే స్థలం, బాధ్యతలు వంటి వాటిపై ఆధారపడి ఉంటాయి మరియు ఉద్యోగి యొక్క సంపాదనలో భాగంగా ఉంటాయి (మినహాయింపు కాదు).
ఉదాహరణలు: ఇంటి అద్దె భత్యం (HRA), నగర పరిహార భత్యం (CCA), మెడికల్ అలవెన్స్ మొదలైనవి.
ప్రావిడెంట్ ఫండ్ (Provident Fund - PF):
ఇది ఉద్యోగుల పదవీ విరమణ కోసం ఉద్దేశించిన ఒక పొదుపు పథకం. ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల విషయంలో దీనిని జనరల్ ప్రావిడెంట్ ఫండ్ (GPF) అంటారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 01.09.2004 తేదీకి ముందు ప్రభుత్వ సర్వీసులో చేరిన ఉద్యోగులకు ఈ GPF పథకం వర్తిస్తుంది. ఉద్యోగి జీతం నుండి ప్రతి నెల నిర్దిష్ట మొత్తం తీసివేయబడుతుంది మరియు దీనిపై వడ్డీ లభిస్తుంది. పదవీ విరమణ సమయంలో లేదా నిర్దిష్ట పరిస్థితుల్లో ఈ మొత్తాన్ని విత్‌డ్రా చేసుకోవచ్చు.
ప్రభుత్వ భీమా (Government Insurance):
ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల కోసం ఉద్దేశించిన వివిధ భీమా పథకాలను ఇది సూచిస్తుంది.
ఉదాహరణకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల కోసం (APGLI - AP Government Life Insurance) వంటి జీవిత బీమా పథకాలు ఉంటాయి.
గ్రూప్ ఇన్సూరెన్స్ (Group Insurance):
ఇది ఉద్యోగులందరినీ కలిపి ఒక బృందంగా పరిగణించి వర్తించే ఒక సామూహిక బీమా పథకం.
ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల కోసం ఆంధ్రప్రదేశ్ స్టేట్ గ్రూప్ ఇన్సూరెన్స్ స్కీమ్ (APGIS) వంటి పథకాలు ఉంటాయి. ఇందులో చిన్న మొత్తంలో ప్రతి నెల మినహాయింపు ఉంటుంది మరియు ఉద్యోగి పదవీ విరమణ చేసినప్పుడు లేదా మరణించినప్పుడు ఒక నిర్దిష్ట మొత్తం చెల్లిస్తారు.
వృత్తి పన్ను (Professional Tax - PT):
ఇది వృత్తి నిపుణులు మరియు జీతం పొందే వ్యక్తులపై రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విధించే పన్ను.
ఉద్యోగి జీతం నుండి ప్రతి నెల నిర్దిష్ట మొత్తం తీసివేయబడుతుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో కూడా వృత్తి పన్ను వర్తిస్తుంది.
ఆదాయపు పన్ను (Income Tax):
ఇది వ్యక్తుల ఆదాయంపై కేంద్ర ప్రభుత్వం విధించే ప్రత్యక్ష పన్ను.
జీతం పొందే ఉద్యోగులకు (ప్రభుత్వ ఉద్యోగులతో సహా), వారి వార్షిక ఆదాయం మరియు వర్తించే పన్ను శ్లాబ్‌ల ఆధారంగా, ప్రతి నెల జీతం నుండి పన్ను మూలం వద్ద తీసివేయబడుతుంది (TDS - Tax Deducted at Source). ఉద్యోగులు తమ పెట్టుబడులు మరియు ఖర్చులకు సంబంధించిన మినహాయింపులను క్లెయిమ్ చేసుకోవచ్చు.
ఎంప్లాయీస్ హెల్త్ స్కీం (Employees Health Scheme - EHS):
ఇది ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు మరియు వారిపై ఆధారపడిన కుటుంబ సభ్యులకు వైద్య సేవలు అందించడానికి ఉద్దేశించిన ఆరోగ్య పథకం.
ఈ పథకం ద్వారా ఉద్యోగులు మరియు వారి కుటుంబ సభ్యులు గుర్తింపు పొందిన ఆసుపత్రులలో నగదు రహిత (cashless) వైద్య సేవలను పొందవచ్చు. ఉద్యోగి జీతం నుండి దీనికి చిన్న మొత్తంలో ప్రతి నెల మినహాయింపు ఉంటుంది.
కంట్రిబ్యూటరీ పెన్షన్ స్కీం (Contributory Pension Scheme - CPS):
ఇది ఉద్యోగుల పదవీ విరమణ తర్వాత పెన్షన్ అందించడానికి ఉద్దేశించిన ఒక పథకం. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 01.09.2004 తేదీన లేదా ఆ తర్వాత ప్రభుత్వ సర్వీసులో చేరిన ఉద్యోగులకు ఇది వర్తిస్తుంది. ఇది GPF మరియు పాత పెన్షన్ స్కీంకు బదులుగా తీసుకురాబడింది.
ఇందులో ఉద్యోగి మరియు ప్రభుత్వం ఇద్దరూ నిర్దిష్ట మొత్తాన్ని (చందా) ప్రతి నెల ఉద్యోగి పెన్షన్ ఖాతాలో జమ చేస్తారు. పదవీ విరమణ తర్వాత, ఈ ఖాతాలోని మొత్తం ఆధారంగా పెన్షన్ నిర్ణయించబడుతుంది. ఇది జాతీయ పెన్షన్ సిస్టమ్ (NPS)తో అనుసంధానమై ఉంటుంది.
రుణాల మినహాయింపులు (Loan Deductions):
ఇవి ప్రభుత్వం నుండి ఉద్యోగులు తీసుకున్న నిర్దిష్ట రుణాల (ఉదాహరణకు, గృహ నిర్మాణ రుణాలు - HBA, వాహన అడ్వాన్సులు) EMI (నెలవారీ వాయిదాలు) ను జీతం నుండి మినహాయించడం. ఇవి పూర్తిగా ప్రభుత్వ రుణాలకు సంబంధించినవి.
రుణాలపై వడ్డీ చెల్లింపులు (Interest Payments on Loans):
ఉద్యోగులు తీసుకున్న రుణాలకు సంబంధించిన వడ్డీ చెల్లింపులను ఇది సూచిస్తుంది. కొన్ని సందర్భాలలో, నిర్దిష్ట రుణాలపై చెల్లించే వడ్డీకి ఆదాయపు పన్ను నుండి మినహాయింపులు లభిస్తాయి.
సైనిక సంక్షేమ నిధి (Military Welfare Fund / Armed Forces Flag Day Fund etc.):
ఇది సైనిక సిబ్బంది, మాజీ సైనికులు మరియు వారి కుటుంబాల సంక్షేమం కోసం ఉద్దేశించిన నిధి.
ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల జీతం నుండి ప్రతి ఏటా డిసెంబర్ నెలలో చిన్న మొత్తంలో దీనిని మినహాయిస్తారు.
ఉద్యోగుల సంక్షేమ నిధి (Employees Welfare Fund):
ఇది ఉద్యోగుల కోసం ఏర్పాటు చేయబడిన నిధి. ఈ నిధి ద్వారా ఉద్యోగులకు కేవలం స్వల్ప వడ్డీ రుణాలు మంజూరు చేస్తారు. వేరే సంక్షేమ కార్యక్రమాలు ఏమీ ఉండవు.
దీని కోసం, ఉద్యోగులు సర్వీసులో చేరిన మొదటి జీతం నుండి ₹50 మినహాయిస్తారు. అలాగే ప్రతీ ఏటా మార్చి నెల జీతం నుండి కూడా కొంత మొత్తాన్ని మినహాయిస్తారు.
ప్రభుత్వేతర మినహాయింపులు (Non-Government Deductions):
ఇవి ప్రభుత్వం యొక్క తప్పనిసరి లేదా ప్రభుత్వ సంబంధిత మినహాయింపులు కాకుండా ఇతర సంస్థలు లేదా అవసరాల కోసం జీతం నుండి చేసే మినహాయింపులు.
ఉదాహరణలు: బ్యాంకులు లేదా ఇతర ఆర్థిక సంస్థల నుండి తీసుకున్న బ్యాంకు రుణాల వాయిదాలు, కో-ఆపరేటివ్ సొసైటీల నుండి తీసుకున్న రుణాల వాయిదాలు, ఉద్యోగ సంఘాల చందాలు, కోర్టు ఆదేశాల ప్రకారం చేయబడే మినహాయింపులు మొదలైనవి.
ముఖ్యమంత్రి సహాయ నిధి (Chief Minister's Relief Fund - CMRF):
ఇది రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించబడే నిధి. ప్రకృతి వైపరీత్యాలు, ప్రమాదాలు, ఇతర అత్యవసర పరిస్థితుల్లో ప్రభావితమైన ప్రజలకు, అలాగే వైద్య సహాయం అవసరమైన పేదలకు ఆర్థిక సహాయం అందించడం దీని ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు ఈ నిధికి స్వచ్ఛందంగా చందాలు అందించవచ్చు. కొన్ని సందర్భాలలో (ఉదా: పెద్ద విపత్తులు సంభవించినప్పుడు) ఉద్యోగ సంఘాల విజ్ఞప్తి మేరకు లేదా ప్రభుత్వ నిర్ణయం మేరకు జీతం నుండి నిర్దిష్ట మొత్తం (ఉదా: ఒక రోజు మూల వేతనం) మినహాయించి ఈ నిధికి జమ చేయవచ్చు. ఉద్యోగులు సహాయక చర్యలలో లేదా లబ్ధిదారుల గుర్తింపులో కూడా పాలుపంచుకోవచ్చు.
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి